“Some shows feel like they just come naturally. Other shows are like playing songs for a person who isn’t in the room – Things don’t work, and nothing comes easily. I’m afraid that tonight fits into the second category”.
Ben Knox Miller van The Low Anthem liet er gisteravond geen twijfel over bestaan: het ging allemaal niet lekker. Het podium was te klein voor alle muziekinstrumenten die het viertal met zich meebrengt, de basgitaar was constant ontstemd, stemapparaten deden het überhaupt al niet, en de frustratie was bij tijd en wijlen zichtbaar, vooral bij (onder andere) klarinettiste Jocie Adams.
Tel daarbij op dat The Low Anthem in thuisland de Verenigde Staten een stuk onbekender is dan in Europa. Op een druilerige maandagavond waren, ondanks een groots last minute promotie-offensief, slechts een man of vijftig naar de Empty Bottle gekomen voor het optreden van de band uit Rhode Island. Die zagen buiten technische problemen bij vlagen echter ook een band met bevlogen multi-instrumentalisten, die het normaal gesproken zo ruige zaaltje muisstil wisten te krijgen met prachtige harmonieën, eenvoudig maar effectief samenspel en liedjes die verwijzen naar een Amerika dat ver verwijderd is van het grootstedelijke leven in Chicago.
18 verschillende instrumenten
De bijna twee uur durende set bestond uit een dwarsdoorsnede van de vier albums die de band heeft uitgebracht, in dit geval gespeeld als kwartet. En dat is op zich al een prestatie: wij telden circa 18 verschillende instrumenten die door de bandleden werden bespeeld. Ieder nummer wijzigde de configuratie: Zanger Miller switchte net zo makkelijk tussen akoestische en elektrische gitaar als minder gangbare instrumenten als zingende zaag, harmonium, en drums (terwijl hij tegelijkertijd zong en mondharmonica speelde). De andere bandleden schakelden tussen trompet, klarinet, contrabas, hakkebord (ja, die moesten we ook even opzoeken), gestreken banjo, gestreken toonschalen, klokkenspel, en waarschijnlijk vergeten we er nog een paar. De instrumenten waren soms ook toepasselijk van aard: van het gebruiken van feedback tussen vier mobiele telefoons tot een shaker in de vorm van pillenflessen (voor het nummer Apothecary Love).
De band schakelde niet alleen bij vrijwel ieder nummer, men toonde zich ook nog eens erg bedreven in het merendeel van de instrumenten. Het instrumentarium zorgde enerzijds voor een organische feel, anderzijds was het nadeel dat veel van de instrumenten niet of niet goed werkten, hetgeen voor een hoop improvisatie in de setlist zorgde. Dit leidde tot wat warrige songs (Hey All You Hippies ging mis wegens het wegvallen van alle bas-instrumenten), maar soms ook tot pure magie. Het op de plaat vrij stevige Boeing 737 werd een prachtige akoestische meerstemmige ballade, begeleid gitaar en trompet.
The Low Anthem blinkt sowieso uit in sfeerstukken. Absoluut hoogtepunt vormde het einde van het optreden: alle vier de bandleden stonden, zonder microfoons of overige versterking, vooraan het podium, met prachtuitvoeringen van Smart Flesh en Charlie Darwin. Achter de bar werden de glazen even weggezet, de kranen boven de spoelbakken uitgezet, en het werd stiller in de Empty Bottle dan het ooit tijdens een optreden geweest is.
Deze band verdient een veel groter publiek in de Verenigde Staten – overal trouwens. Het songmateriaal is sterk en gevarieerd genoeg om een breed publiek aan te trekken. Als alles live werkt, kunnen hun optredens een bijna religieuze ervaring zijn. Dit was gisteravond wegens defecte apparatuur niet altijd het geval, maar het feit dat niemand van het (weliswaar kleine) publiek voor het einde rond één uur wegging, spreekt boekdelen over de magie die deze bijzondere band kan creëren.
Jacco Kuipers
