Dansen en drinken, feest in de Gouden Eeuw!

Isack Elyas – Feestvierend gezelschap, 1629, olieverf op paneel, 47,1 x 63,2 cm, Rijksmuseum, Amsterdam
Isack Elyas – Feestvierend gezelschap, 1629, olieverf op paneel, 47,1 x 63,2 cm, Rijksmuseum, Amsterdam

Schilderijen met lachende mensen die drinkend en dansend tezamen feest vieren zijn te bewonderen in het Frans Hals Museum in Haarlem. In de tentoonstelling: De Gouden Eeuw viert feest toont het museum uitbundige en kleurrijke 17de eeuwse schilderijen van Hollandse meesters als Frans Hals, Jan Steen en David Vinckboons.

Het schilderen van feesten was in de 17de eeuw een populair onderwerp geworden. Het was een thema bij uitstek waar de schilders hun kwaliteiten konden laten zien op het gebied van de uitbeelding van de expressie, kleding en houdingen. Schilders probeerden de feestvierders zo levendig mogelijk uit te beelden zodat de toeschouwers het gevoel kregen dat zij vanaf een afstandje toekeken.

Van kermissen tot schutterskabinetten
De tentoonstelling is opgedeeld aan de hand van thema’s. De eerste zaal is gewijd aan het thema dorpsfeesten van Jan Steen en Cornelis Dusart maar ook een boerenkermis van David Vinckboons. De zalen die volgen zijn onder meer gevuld met maskerades, verkleedfeesten, rijke buitenpartijen, schutterskabinetten en nachtelijke straatfeesten.

Een hapje mee-eten?
De Schutterszaal is de laatste zaal van de tentoonstelling. In het midden van deze zaal staat een reconstructie van een tafel uit één van de schuttersstukken met een uitgebreid feestmaal. Het eten en drinken dat op tafel staat lijkt precies op het voedsel dat in de schilderijen is weergegeven en laat de bezoekers zo de eetgewoontes van de 17de eeuw zien.

Een extra kijkje
De audiotour geeft de bezoekers iets extra’s door hun te begeleiden bij het kijken naar de schilderijen. Het Dansend paar van Jan Steen komt pas echt tot leven als er gelet wordt op de details. De man is gekleed als boer, maar aan de manier waarop hij zijn voet heeft gedraaid, zo wordt in de audiotour vermeld, is af te lezen dat hij een dans van de hoge klasse uitvoert. Het meisje naast hem lijkt van hogere komaf en het is onduidelijk waarom zij zich tussen deze burgers uit een lagere klasse bevindt. Zou dit schilderij wellicht een verborgen betekenis hebben?

Het Frans Hals Museum weet met deze tentoonstelling een ander beeld te geven van de Gouden Eeuw door allerlei soorten feesten te laten zien en slaagt mede door de goede audiotour en thematische indeling erin om een groot publiek aan te spreken.

De Gouden Eeuw viert feest is tot 6 april 2012 te bezoeken in het Frans Hals Museum te Haarlem. Zie voor meer informatie: www.franshalsmuseum.nl. De catalogus De Gouden Eeuw viert feest is voor €27,50 te verkrijgen in de Museumwinkel en online.

Door: Sara Backer