Comeback van Lourens Alma Tadema in het Fries Museum

Lourens Alma Tadema
De rozen van Heliogabalus, 1888

In het rijtje beroemde Nederlandse kunstenaars uit het verleden duikt maar zelden de naam van Lourens Alma Tadema op. Dat is best vreemd als je kijkt naar zijn toenmalige populariteit, zijn enorme invloed op cinema en zijn gewoonweg indrukwekkende werk. Het Fries Museum laat ons met een prachtige tentoonstelling zien hoe goed en bijzonder de schilder wel niet was.

Het is in de stad Leeuwarden waar Lourens Alma Tadema begon met het schilderen van zijn eerste serieuze kunstwerken. In de eerste zaal van de tentoonstelling zie je werken die de kunstenaar als tiener heeft gemaakt. Hierbij valt direct op dat hij zeer goed was in het schilderen van details en dat hij al vroeg een voorliefde voor historische taferelen had. Tijdens een studie in Antwerpen verdiepte hij zich verder in de geschiedenis. Eerst de Merovingen, daarna de Romeinen en later ook de klassieke Egyptenaren.

In de loop der jaren ontwikkelde de kunst van Lourens Alma Tadema zich op twee vlakken: de techniek en de historische accuraatheid. Het schijnt dat hij tijdens zijn huwelijksreis naar Italië voornamelijk bezig was met het natekenen van alles wat maar Romeins was en dat hij dagen doorbracht in musea en oude gebouwen. Ook bezat hij een steeds groter wordende bibliotheek en een behoorlijke collectie Romeinse voorwerpen. Hierdoor was het mogelijk om de klassieke wereld behoorlijk waarheidsgetrouw te kunnen weergeven.

Internationaal

Lourens Alma Tadema verhuisde na de dood van zijn eerste vrouw naar Londen. Hier werd hij een heuse superster. Hij veranderde slim zijn naam op twee punten: van Lourens maakte hij het internationale Lawrence en tussen zijn tweede voornaam en zijn achternaam zette hij een verbindingsstreepje. Zijn achternaam was nu geen Tadema meer, maar Alma-Tadema. De reden: nu zijn naam met een A begon, stond hij plots voorin in elke catalogus.

De zaken gingen zo goed dat Alma-Tadema met zijn nieuwe vrouw en zijn dochters uit het eerste huwelijk een enorm huis betrok, een plek vol kunst en cultuur. Een deel van de tentoonstelling is gewijd aan het gezinsleven in Londen en de schilderijen van de vrouw en de dochters, die stuk voor stuk ook prima kunstenaars waren.

Lugubure moord

De expositie eindigt met spektakel. In de laatste zaal hangen de topstukken van Sir Lawrence, waaronder ‘Mozes gevonden!’ uit 1904 dat in 2010 van de hand ging voor 36 miljoen dollar en kan worden gezien als het keerpunt in de waardering voor het werk van Lourens Alma Tadema. Een ander topstuk is het indrukwekkende ‘De rozen van Heliogabalus’, een romantische weergave van een lugubure moord door een perverse Romeinse keizer.

Toen in het begin van de 20ste eeuw de film opkwam, gebruikte vrijwel iedere regisseur het werk van Lourens Alma Tadema als bron voor de decors en kostuums. Ook latere films zijn schatplichtig aan de schilder uit Friesland, zoals Gladiator van Ridley Scott uit 2000. Janty Yates won een Oscar met haar kostuums die ze baseerde op de schilderijen.

In de zaal is heel mooi de link gelegd naar die invloed van Lourens Alma Tadema op films over de klassieke oudheid. Boven een aantal schilderijen zie je fragmenten uit films waarbij de gelijkenissen zeer opvallend zijn. Het is ook een mooie metafoor voor de rest van de tentoonstelling: niet alleen in de zalen van het Fries Museum maar ook op de doeken van de kunstenaar weet je soms niet waar je moet kijken. Er is zo veel moois te zien, met zoveel details. Lourens Alma Tadema behoort nu definitief tot de grote schilders uit Nederland.

Na het museumbezoek

Combineer Alma Tadema in het Fries Museum met een bezoek aan Leeuwarden. Zo zijn er combitickets te koop voor het Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof. Voor een lunch, diner of borrel is een bezoek aan het nabijgelegen restaurant Fellini aan te raden. We dronken daar goede koffie en genoten van een fijne lunch. Wil je graag langer in Leeuwarden blijven? Dan moet je echt een nachtje doorbrengen in het prachtige Post Plaza. Dit luxe hotel is gevestigd in een oud postkantoor en ligt middenin de stad. Het heeft met stip de beste en mooiste kamers van de stad. Om de hoek van het hotel vind je ook meteen één van de beste restaurants van de stad: Eindeloos. Meer informatie over de stad Leeuwarden en omgeving kun je vinden op de website Friesland.nl

Lourens Alma Tadema
Waterdiertjes, 1874
Lourens Alma Tadema
De dood van de eerstgeborene, 1872
Mozes gevonden!, 1904, particuliere collectie © 2016 Christie's Images Limited
Mozes gevonden!, 1904, particuliere collectie © 2016 Christie’s Images Limited